Exploseum – centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg znajdujące się na terenie dawnej fabryki Dynamit-Aktien Gesellschaft Fabrik Bromberg jest najmłodszym (otwarte w 2011 roku) oddziałem Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego i od razu stało się jedną z najciekawszych atrakcji turystycznych Bydgoszczy.
To unikalny na skalę światową przykład architektury przemysłowej zachowanej w praktycznie niezmienionym kształcie od czasów II wojny światowej, w którym umieszczono rozbudowaną, nowoczesną ekspozycję łączącą w sobie tradycyjne elementy wystawiennicze z nowymi, narracyjnymi multimedialnymi formami. Trasa zwiedzania licząca około 2 kilometrów wiedzie przez 8 budynków połączonych podziemnymi korytarzami. Ekspozycja jest podzielona na następujące tematy:
– Alfred Nobel – opowieść o jego życiu, twórczości, osiągnięciach oraz przyczyny ustanowienia Nagrody, ponadto polonica związane z nagrodą.
– Koncern Dynamit-Aktien Gesellschaft – historia powstania, ekspansji i rozwoju firmy. Na wystawie można prześledzić historię koncernu od jego powstania poprzez przejęcie przez III Rzeszę i rozwój pod kuratelą IG Farben oraz wpływ jaki koncern DAG miał na przebieg II wojny światowej.
– DAG Fabrik Bromberg – opowieść o ludziach, którzy tu pracowali, przeznaczeniu poszczególnych budynków oraz ciekawostkach związanych z fabryką. Na wystawie można znaleźć reprodukcje oryginalnych dokumentów dotyczących DAG Fabrik Bromberg oraz Explonaty, czyli oryginalne przedmioty znalezione podczas prac archeologicznych prowadzonych na terenie DAG.
– Historia Uzbrojenia – ekspozycja przedstawiająca ewolucję oręża od broni białej i oblężniczej poprzez broń palną i wybuchową aż do najpotężniejszej i najbardziej zabójczej broni z typu ABC (Atomowej, Biologicznej i Chemicznej). Na wystawie tej można dotknąć i obejrzeć różnorodne egzemplarze broni białej i palnej.
– Historia Materiałów Wybuchowych – przedstawia rozwój materiałów wybuchowych; najważniejsze osiągnięcia w tej dziedzinie, od wykorzystania prochu czarnego, poprzez wynalezienie nitrogliceryny i nitrocelulozy aż do współczesnych materiałów wybuchowych, jakimi są heksogen i oktogen.
– Praca Przymusowa w III Rzeszy – wstrząsająca historia ludzi, którzy pracowali w hitlerowskich zakładach przemysłowych na przykładzie fabryk koncernu DAG. Na wystawie można obejrzeć reprodukcje oryginalnych dokumentów związanych z pracą przymusową (np. zestaw kar dla robotników przymusowych czy mandat za mówienie po polsku), zdjęcia z łapanki na terenie Bydgoszczy oraz informacje o materiałach propagandowych kolportowanych przez III Rzeszę.
– Armia Krajowa w zakładach DAG Fabrik Bromberg – historia jednego z największych oddziałów Armii Krajowej w województwie Kujawsko-Pomorskim. Przede wszystkim jest to historia bohaterskich bydgoszczan, którzy z narażeniem życia walczyli z okupantem. To wystawa o 250 najodważniejszych ludziach, którzy stale meldowali aliantom o wielkości fabryki, przeprowadzali akcje sabotażowe czy nasłuchowe. Dodatkowo przypomniany został los Leszka Białego PS. „Jakub”, „Radius”, który w czasie wojny pełnił funkcję szefa łączności AK na Pomorzu, a po wojnie schwytany przez Urząd Bezpieczeństwa po ciężkich torturach został stracony.
– Armia Czerwona – próba skonfrontowania wkładu Armii Czerwonej w zwycięstwo nad hitlerowcami z jej realnym, krwawym wizerunkiem. Wystawa ukazuje z jednej strony zdjęcia propagandowe Armii Czerwonej a z drugiej jej zbrodnie popełnione na narodzie polskim.
Dodatkowo w ofercie dla grup zorganizowanych dostępny jest pakiet specjalnych atrakcji, podkreślających specyfikę tego unikalnego miejsca jakim jest Exploseum. W ofercie tej znajdziemy m.in. pokaz chemiczny i strzelnicę ASG.
Maciej Kułakowski, Maciej Czechowski
Dojazd:
Exploseum znajduje się w pobliżu Bydgoskiego Parku Przemysłowo-Technologicznego, fabryki chemicznej Zachem oraz Puszczy Bydgoskiej.
Najlepiej udać się samochodem. W tym celu należy jechać ul. Glinki (prowadzącą do Bydgoskiego Parku Przemysłowo Technologicznego), następnie ulicą Bydgoskich Przemysłowców, skręcić w prawo w ulicę E. Petersona. Na teren Exploseum wkracza się przy znaku kierunkowym „Exploseum Fabryka DAG”.
Do Exploseum można również dotrzeć jadąc drogą krajową nr 10 i skręcić na wysokości Bydgoskiego Parku Przemysłowo Technologicznego oraz autobusem 68E.
Współrzędne geograficzne:
53°04'15"N 18°04'26"E
