Festiwal Filozofii
Gdzie?
Organizator: Fundacja Koherencje
Współorganizatorzy: Młyny Rothera, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Informacje od Organizatora:
Festiwal Filozofii to świetna okazja, by przekonać się, czym jest, czym nie jest, a czym być może filozofia. Zachęcamy do wzięcia udziału w prawdziwym święcie filozofii i filozofów – być może to szansa na zadanie nurtujących od dawna pytań?
Szalona ilość wykładów, warsztatów, wykładokoncertów i innych wydarzeń w rozmaitych formach, a to wszystko w zabytkowych wnętrzach Młynów Rothera. Zapraszamy!
25 listopada, godz. 18:00 | dla dorosłych | Daniel R. Sobota, Sławomir Janicki
Metafizyka dziś – wykładokoncert
Co jest teraz? Kim jesteśmy? Co się dzieje? Wedle dużej ilości potwierdzających siebie nawzajem diagnoz, które zaczęły pojawiać się od drugiej połowy drugiej XX wieku, żyjemy obecnie w społeczeństwie i kulturze spektaklu. Wyznacza on dominujący model życia społecznego, ekonomicznego, politycznego i osobistego. Rozwój mediów cyfrowych dokonał daleko idącej radykalizacji tej sytuacji, nie zmieniając zasadniczo jej prawdy: wirtualizacja wszechobecnego Spektaklu potęguje zasadniczo jego omnipotencję. Ta autocharakterystyka najnowszej epoki w dziejach świata przywołuje, ale też radykalizuje znaną od czasów starożytnych metaforę theatrum mundi. W związku z radykalizacją tej metafory w czasach współczesnych pytanie zasadnicze brzmi następująco: jeśli rzeczywistość jest teatrem, tzn. grą i nieprawdą, czy i jak możliwa jest dziś jeszcze metafizyka, która z założenia ma być domeną prawdy i tego, co absolutne? „Metafizykę dziś” można rozumieć wszak wielorako… Czy spośród jej różnych znaczeń da się wyróżnić takie, które jest w stanie sprostać Spektaklowi, nie kwestionując zasad jego gry, a jednocześnie ukazując możliwości jego ogrania?
27 listopada, godz. 11:00-11.30 i 11.30-12.00 | dla dorosłych | Zofia Krumrich, Joanna Jendrzejewska-Jarocha, Jan Kulpa
Rytmiczanki filozoficzne – warsztaty gordonowskie dla dzieci
Melostrefowe granie z filoZofią. Muzyka jest wszechobecna. To nieodłączny element naszego życia. Dlatego zapraszamy Was drodzy rodzice na wspólne muzykowanie w oparciu o teorię uczenia się muzyki profesora Eliasa Edwina Gordona. Stworzymy razem muzyczne dzieło. Zajęcia będą polegały na doświadczaniu różnych tonalności i rytmów, dzięki którym młode pokolenie poszerzy swoje horyzonty. Doświadczy i będzie audiować nowe rzeczy. Każdy może dołączyć się ze swoimi pomysłami do wspólnego muzykowania. Postaramy się zintegrować świat muzyki z filozofią poprzez filozoficzne rytmiczanki i melodie
Wydarzenie dedykowane dzieciom do lat 5, obowiązują zapisy: godz. 11.00, godz. 11.30
27 listopada, godz. 12:00 | dla dorosłych | Dariusz Łukasiewicz, Wojciech Torzewski, Daniel R. Sobota
Trzy spojrzenia na filozofię – wykład
Filozofia rozumiana jako dążenie do zdobycia niezachwianej prawdy o rzeczywistości towarzyszy rozwojowi cywilizacji już od starożytności. Niektórzy jednak twierdzą, że w filozofii wcale nie chodzi o poznanie, ale o specyficzne doświadczenie świata. Jeszcze inni – za stoikami i cynikami – upatrują w filozofii drogi życiowej. Kolejni widzą filozofię jako sposób myślenia, dzięki któremu możemy zrozumieć dzisiejszą rzeczywistość historyczną. Okazuje się, że pytanie o istotę filozofii stanowi jedno z podstawowych filozoficznych pytań. Trzech filozofów – prof. Dariusz Łukasiewicz, prof. Wojciech Torzewski i prof. Daniel Sobota – będzie starało się udzielić swoich własnych odpowiedzi na ów problem.
27 listopada, godz. 13:30 | dla dorosłych | Dariusz Łukasiewicz
Nauka a religia – wykład
Znane są przykłady, gdy wybitni naukowcy, chcący wprowadzić rewolucję w sposobie myślenia o świecie zostali blokowali przez Kościół, który oskarżał ich o herezję. Takiemu postępowaniu towarzyszy przekonanie, że zarówno nauka, jak i religia starają się wyjaśnić świat i że religia ma w tym zakresie pierwszeństwo a zadaniem nauki jest potwierdzenie tego, co zostało wypowiedziane w świętych księgach. Czy to jedyna możliwość w sposobie patrzenia na zadanie obu tych dziedzin kultury? Wykład poświęcony będzie prezentacji dwóch podstawowych modeli wzajemnych relacji nauki i religii. Pierwszy model zakłada zachodzenie nieuchronnego konfliktu pomiędzy nauką a religią, drugi natomiast, zakłada wzajemną autonomię i separację obu dziedzin. W kontekście rozważań nad relacjami nauki i religii zostanie przedstawiony argument za rzetelnością i wiarygodnością doświadczenia religijnego.
27 listopada, godz. 15:00 | dla dorosłych | Ryszard Mordarski, Jarosław Jakubowski, Łukasz Dominiak, Waldemar Hanasz
Granice wolności – debata
Powszechnie uznaje się, że człowiek jest istotą wolną i że ma do tej wolności prawo. Łącząc się jednak z innymi i tworząc społeczeństwo, jednostka w zamian za różne korzyści nakłada na samą siebie pewne ograniczenia, a więc musi zrzec się części swojej wolności. W tym momencie rodzi się wiele filozoficznych pytań: jak wiele wolności człowiek powinien oddać na rzecz społeczeństwa?; czy wolność zawiera się w maksymie „robię, co chcę”?; jaka powinna być rola państwa?; i wreszcie: gdzie leży granica ludzkiej wolności? Prof. Ryszard Mordarski, prof. Jarosław Jakubowski, prof. Łukasz Dominiak oraz dr Waldemar Hanasz – filozofowie prezentujący różne stanowiska: od anarchizmu poprzez liberalizm do konserwatyzmu – będą dyskutować wokół wymienionych kwestii.
27 listopada, godz. 17:00 | dla dorosłych | Daniel R. Sobota, Michał Gacka
Piąty element – performance filozoficzny
Od początku swego istnienia najważniejszą rzeczą filozofii jest pytanie o istnienie. Jakże to osobliwa, a nie doceniana rzecz! Oto pierwszy ze wszystkich fakt: że coś jest, a nie: nie jest. Choć jest to fakt najbardziej elementarny, rzadko kiedy stanowi on przedmiot naszego zainteresowania. Bardziej troszczymy się o to, kiedy i gdzie coś jest, jakie jest, czyje jest, po co jest, ile jest i za ile jest… Ale to, że jest? Na przekór powszechnemu brakowi zainteresowania tym, że coś jest, a nie: nie jest, filozofia zwraca uwagę tylko na tę jedną rzecz: że jest, a nie: nie jest. To przesunięcie uwagi nie jest sprawą łatwą, ale gdy się powiedzie, wtedy naszym oczom ukazuje się zupełnie niespotykana kraina. Poza odmiennym czasem i przestrzenią, poza dziwną atmosferą, poza niezwykłymi możliwościami, można tam spotkać cudaczne istoty, które na przekór zdrowemu rozsądkowi próbują dokonać rzeczy niezwykłej: próbują wytrzymać w pytaniu i obscenicznie jawić się – aż po śmieszność i własną zatratę. I robią to w imię czegoś, o czym nigdy nie można powiedzieć, że jest, że istnieje…
27 listopada, 30 minut przed każdym wydarzeniem | dla dorosłych
Zapytaj filozofa – stanowisko dyskusyjne
30 listopada, godz. 11:00 | dla młodzieży i dorosłych
Czy klonowanie powinno być dozwolone? – debata oksfordzka – uczniowie bydgoskich liceów
Wydarzenie realizowane wspólnie z Fundacją Projekty Edukacyjne. Klonowanie ludzi, choć wciąż pozostaje w sferze niezrealizowanej, wzbudza wiele kontrowersji etycznych oraz pytań związanych z kwestiami tożsamości osobowej czy odpowiedzialności. Wszystkie za i przeciw klonowaniu rozważą w trakcie debaty oksfordzkiej uczniowie bydgoskich liceów. Teza debaty: zakładając, że jest to możliwe, klonowanie ludzi powinno być dozwolone. Debata oksfordzka to sformalizowany rodzaj dyskusji, w której biorą udział dwie czteroosobowe drużyny. Drużyna propozycji, mająca za zadanie obronić daną tezę oraz zespół opozycji, którego celem jest obalenie postawionej tezy. Przed każdym z mówców stoi inny obowiązek. Ci pierwsi mają wyprowadzić uczestników w świat debaty, mają go scharakteryzować oraz przedstawić punkt widzenia drużyny na dane stanowisko. Mówcy drudzy zajmują się argumentacją, z kolei trzeci kontrargumentacją. Ostatni oratorzy mają za zadanie podsumować debatę oraz dokonać ważenia argumentów obu stron.
4 grudnia, godz. 12:00 | dla dorosłych | Aleksandra Derra
RóżniMY – wykład
4 grudnia, godz. 13:30 | dla dorosłych | Magdalena Krasińska
Blisko – wykład
Jakkolwiek to nie zabrzmi banalnie, jesteśmy blisko z ludźmi. Jesteśmy blisko ze zwierzętami i roślinami. Wreszcie też jesteśmy blisko z rzeczami: z naszymi narzędziami, szpargałami, bibelotami, fidrygałkami, meblami, ubraniami. Co jednak, gdy górę nad bliskością bierze gust i smak? Kiedyś przekonał się o tym Denis Diderot, słynny przedstawiciel francuskiego oświecenia. Od pozbycia się sfatygowanego szlafroka, który został wymieniony na nowe gustowne okrycie, rozpoczęła się bowiem jego głęboko osobista katastrofa. Zakup kosztownej podomki pociągnął za sobą całą serię niefortunnych ingerencji i rotacji w domowym wystroju filozofa, którego dotychczasowa skromność nie licowała z powabem nowej szkarłatnej bonżurki. Wyrzucenie poczciwego chałatu okazało się być ostatecznie końcem harmonii ubóstwa i początkiem niewoli przepychu. Po starym, bliskim szlafroku i po starych, wdzięcznych meblach pozostała tylko nostalgia… i znakomity utwór Diderota, zatytułowany „Żale po moim starym szlafroku albo rada dla tych, którzy mają więcej smaku niż majątku” – cenna lekcja dla nas, współczesnych, jak obchodzić się z elementami domowego dizajnu.
4 grudnia, godz. 15:00 | dla dorosłych | Jarosław Jakubowski
Gra towarzyska – wykład
Jakkolwiek oczywiste jest, że gra rozgrywa się na szachownicy, to nie jest bynajmniej oczywiste, gdzie sytuuje się sama szachownica. W sferze materialnej? Psychicznej? A może idealnej? A jeśli nie jest to oczywiste, to dlaczegóż właściwie, zamiast po prostu koncentrować się na tym, co dzieje się na szachownicy, mielibyśmy brać pod uwagę, kto jest naszym szachowym przeciwnikiem? Najwybitniejsi arcymistrzowie szachowi, zajmowali w tej kwestii niekiedy stanowisko całkowicie odmienne, od skrajnie „psychologicznego” (Emanuel Lasker: „właśnie to, z kim gram, ma decydujące znaczenie, szukam nieustannie posunięć, które byłyby najbardziej dotkliwe dla tego oto konkretnego przeciwnika”) do skrajnie antypsychologicznego
(Akiba Rubinstein: „nie ma znaczenia z kim gram, ważne jest wyłącznie to, co rozgrywa się na szachownicy”). Czy jednak optymalnym rozwiązaniem nie byłoby zestrojenia obu stylów -„psychologicznego” oraz „antypsychologicznego”? Czyż geniusz, najsłynniejszego być może spośród wszystkich szachowych mistrzów świata, a mianowicie legendarnego Bobby Fischera, nie polegał właśnie na tym, że znalazł on receptę, jak je perfekcyjnie łączyć? Kłopot tkwi jednak w tym, że w naszych czasach recepta Fischerowska, już raczej nie wystarcza. Nie zawsze bowiem naszym przeciwnikiem szachowym jest człowiek, coraz częściej bywa nim program komputerowy. Czy nie pozostaje zatem w ostatecznym rozrachunku nic innego, jak powrócić do Rubinsteina?
9 grudnia, godz. 18:00 | dla dorosłych | Maciej Chlewicki, Jan Czyżewski, Antoni Majewski
Dionizos czy Apollo? O metafizycznym znaczeniu muzyki – wykładokoncert
Punktem wyjścia wykładu są słynne nietzscheańskie kategorie “estetyczne”, czyli pierwiastek dionizyjski i pierwiastek apolliński, przy pomocy których niemiecki filozof skonstruował oryginalną teorię sztuki, zwłaszcza wyjaśniającą powstanie tragedii greckiej. Zarazem przy ich pomocy, także w oparciu o myśl Schopenhauera, Nietzsche stworzył taką koncepcję muzyki, w której muzyka jawiła się jako sztuka o najgłębszej metafizycznej wartości. W wykładzie nie chodzi jedynie o przypomnienie i przedstawienie owej koncepcji, ale raczej o jej reinterpretację, o twórczą polemikę z nią, której rezultatem ma być inna niż u Nietzschego i Schopenhauera ocena muzyki pod kątem jej rzekomych metafizycznych sensów.
Patron medialny: Filozofuj!
Partnerzy: Polskie Towarzystwo Filozoficzne, Fundacja Odpowiedzialnej Edukacji im. o. Jacka Woronieckiego, Fundacja Projekty Edukacyjne i Melostrefa
______________________
Kalendarz wydarzeń odbywających się w Bydgoszczy miej zawsze pod ręką dzięki aplikacji mobilnej (Android i iOS).
______________________
Informacje o wydarzeniach przesyłajcie na adres wydarzenia@visitbydgoszcz.pl
______________________
Bydgoskie Centrum Informacji nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek zmiany miejsc, godzin i dat wydarzeń.