Noc Biologów

Po raz kolejny Uniwersytet Kazimierza Wielkiego przybliży mieszkańcom Bydgoszczy i regionu tajemnice biologii. 15 stycznia w murach UKW dowiecie się czym się różni pszczoła od osy, a trzmiel od szerszenia, jak wydobyć informację z DNA oraz o życiu w totalnych ciemnościach, czyli fascynującym świecie maleńkich zwierząt.

Akcja jest kierowana przede wszystkim do uczniów gimnazjów i liceów, ale także do studentów i osób dorosłych. Pełen wykaz warsztatów, godziny oraz grupy do których są warsztaty adresowane można znaleźć w załączniku, a poniżej pełen opis warsztatów.

Zapisy trwają na stronie www.nocbiologow.pl.

Opis warsztatów:

Czym się różni pszczoła od osy, a trzmiel od szerszenia? Dlaczego trzmiel nie może być nazywany bąkiem? Jak rozróżnić te owady? (Warsztaty z pokazem zbiorów entomologicznych)
Nie każdy wie, że trzmiel to też pszczoła a szerszeń to osa. Dodatkowo oprócz pszczoły miodnej występują również pszczoły dziko żyjące. W takim razie, czym jest bąk? Na zajęciach każdy uczestnik dowie się jak rozróżnić od siebie pszczołę miodną, trzmiela, osę, szerszenia i bąka. Różnorodność tych owadów zostanie zaprezentowana w formie wykładu multimedialnego połączonego z pokazem kolekcji owadów zgromadzonych w Katedrze Ekologii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. W praktycznej część zajęć uczniowie będą mogli z bliska przyjrzeć się owadom dzięki wykorzystaniu binokularów. Oprócz tego będą mieli możliwość zobaczenia pod mikroskopem interesujących preparatów mikroskopowych dotyczących budowy aparatu gębowego pszczoły miodnej oraz muchy domowej a także budowy odnóża koszykowego pszczół. Po za tym każdy spróbuje oznaczyć okazy zoologiczne wybranych gatunków.

Tam gdzie słońce nigdy nie wschodzi
Nawet w piękny, słoneczny dzień, są blisko nas miejsca pogrążone w ciągłym mroku. Zaledwie kilka centymetrów pod powierzchnią gleby, znajduje się pogrążony w ciemności, fascynujący świat maleńkich zwierząt. Chociaż mikroskopijne i niezauważalne, to właśnie między innymi dzięki nim nasza planeta tętni życiem. Zapraszamy na opowieść o życiu w glebie, ilustrowaną nagraniami z nowatorskiego systemu kamer stosowanych w Laboratorium Badań Behawioralnych Katedry Biologii Ewolucyjnej UKW do badań biologii roztoczy glebowych. Spotkanie będzie również okazją do samodzielnego podglądania życia tych maleńkich pajęczaków w naszych laboratoryjnych hodowlach.

Biotechnologia roślin to nie tylko GMO
Biotechnologia to nie tylko rośliny genetycznie modyfikowane. Ogromne znaczenie, chociaż nie tak kontrowersyjne i spektakularne, mają metody kultur in vitro. Roślinne kultury in vitro można prowadzić na skalę laboratoryjną do celów badawczych, hodowlanych lub dydaktycznych, na skalę wielkotowarową, aby zaopatrzyć rynek w duże ilości sadzonek.
W trakcie warsztatów uczestnicy będą mieli okazję poznać wyposażenie i prace techniczne w laboratorium roślinnych kultur in vitro. Krótka prezentacja multimedialna wprowadzi uczestników w podstawowe zagadnienia związane z metodami kultur in vitro. Po czym przejdziemy do laboratorium, aby zapoznać się ze sprzętem (sterylizatory, komory hodowlane, komora z laminarnym przepływem powietrza) i doświadczeniami prowadzonymi w Pracowni kultur in vitro Katedry Mykologii i Mykoryzy. Na zakończenie warsztatów ochotnicy będą mogli spróbować samodzielnie przeszczepić mikrosadzonki roślin na świeżą pożywkę, a tym samym założyć własną hodowlę w sterylnych warunkach.

Wszędobylskie mikroby nasi sprzymierzeńcy czy wrogowie?
Drobnoustroje często kojarzone są z bolesnymi i przerażającymi zjawiskami, wobec których człowiek stawał od początku swego istnienia. Są to tajemnicze choroby zakaźne rozwijające się w epidemie niosące cierpienie i śmierć. W XXI wieku możemy śmiało przedstawić mikroby w innym świetle. Ich pożyteczne działanie wiąże się z wykorzystaniem ich w różnorodnych gałęziach przemysłu. To właśnie drobnoustroje przeprowadzają fermentacje, produkują naturalne antybiotyki, oczyszczają ścieki i biorą udział w obiegu pierwiastków na Ziemi. Zgłębianie wiedzy mikrobiologicznej pozwoli Ci na oswojenie się z wszechobecnymi drobnoustrojami, dlatego przyjdź do Zakładu Mikrobiologii a poznasz tajniki mikrobiologii od "kuchni" i staniesz oko w oko z mikrobami.

Jak wydobyć informację z DNA?
Uczestnicy w ramach warsztatów zobaczą jak wygląda praca w laboratorium. Będą używali pipet i drobnego sprzętu laboratoryjnego oraz sprawdzali jakie ilości materiału roślinnego i zwierzęcego wystarczają do wykonania prób i pozyskania DNA. Obejrzą sprzęt do powielania DNA, a następnie zobaczą sekwenator - urządzenie do pozyskiwania wyników badań. Goście Katedry Genetyki będą mieli możliwość prześledzenia drogi od pozyskania materiału badawczego do uzyskania wyniku.

Mikroskopijne gwiazdy
Terminem Pediastrum (z gr. Pedion - płaski, astron - gwiazda) określa się mikroskopijne glony z grupy zielenic, których skupienia komórek są gwiazdkowatego kształtu, do czego zresztą odnosi się polska nazwa Gwiazdoszek. Pediastrum składa się z 4 do 64 komórek zebranych w płaskie, okrągłe cenobium, w którym komórki zewnętrzne posiadają wyrostki przypominające promienie gwiazdy.
W Zakładzie Biotechnologii UKW, w ramach prowadzonych badań naukowych, założona jest warunkach laboratoryjnych hodowla gatunku Pediastrum boryanum. Proponowane warsztaty będą nie tylko okazją do zapoznania się z podejmowaną tematyką naukowo-badawczą jednostki, ale również zajęciami praktycznymi umożliwiającymi bliższe poznanie preparatyki mikroskopowej.

Komórki w pułapce - jak unieruchamia się komórki we współczesnej biotechnologii
Na warsztaty do Zakładu Biotechnologii zapraszamy uczniów szkół średnich oraz klas gimnazjalnych. Uczestnicy w otrzymanych od prowadzącej zajęcia fartuchach laboratoryjnych samodzielnie przeprowadzą procesu immobilizacji komórek drożdży w alginianie. Unieruchamianie nazywane inaczej immobilizacją jest zjawiskiem dotyczącym komórek mikroorganizmów lub enzymów. W nowoczesnej biotechnologii immobilizacja drobnoustrojów indukowana jest różnymi metodami lub jak w przypadku enzymów wymaga zastosowania specjalistycznych nośników. Immobilizacja zwiększa stabilność cech technologicznych mikroorganizmów. Dodatkowo w trakcie warsztatu uczestnicy zapoznają się z podstawowym sprzętem laboratoryjnym oraz zasadami pracy w laboratorium.

Mikroświat - zobaczyć niewidoczne
Otaczająca nas przyroda to nie tylko piękne kwiaty oraz egzotyczne zwierzęta, ale przede wszystkim to maleńkie komórki, z których są one zbudowane. Wędrując w głąb organizmu odkrywamy nowy, tętniący życiem świat. Przy użyciu mikroskopu można obserwować zadziwiające życie komórek tkanek roślinnych i zwierzęcych.

W ogrodzie Botanicznym UKW w ramach Nocy Biologów odbedzie się 4. odłów ptaków w ramach Akcji Karmnik.